استفاده از فیلترشکن چه خطرهایی دارد؟
تجهیزات جانبی: تقریباً از همان زمان که اینترنت به ایران وارد شد و گسترش یافت، موضوع فیلترینگ با هدف جلوگیری از دسترسی کاربران به وبگاه های مغایر با قوانین و سیاست های جمهوری اسلامی ایران و از طرف دیگر رواج VPN و فیلترشکن نیز عنوان شد، اما این مساله زمانی شکل جدی تری به خود گرفت که رسانه های اجتماعی و وب سایت هایی مانند فیسبوک، یوتیوب و توییتر فیلتر شدند.
به گزارش تجهیزات جانبی به نقل از ایسنا، فیلترشکن ها مجموعه ای از روش ها و نرم افزارهای مختلف هستند که برای عبور از فیلتر از آن استفاده می شود البته برخی از فیلترشکن ها کاربرد امنیتی دارند، یعنی با عوض کردن آی پی آدرس فرد موردنظر، جلوی هک شدن را می گیرند اما از طرفی برخی از نرم افزارهایی که در قالب فیلترشکن عرضه می شوند، بدافزارهایی هستند که توسط مجرمان سایبری و جهت سوءاستفاده از کاربران ارائه شده اند.
درباره استفاده از فیلترشکن ها و موضع دولت با فیلترینگ وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات قبل از این اظهار کرده بود: درست است که خیلی از فیلترشکن ها خدمات ظاهری خوبی به کاربر ارائه می دهند و بنابراین کاربران به استفاده از آنها علاقه مندند اما بنا به گزارش هایی که مراکز معتبر منتشر می کنند، این نوع نرم افزارها استفاده ضدامنیتی دارند و نوعی باج افزارند که به جمع آوری اطلاعات مشترکین اقدام می کنند و فراگیری و استفاده از فیلترشکن ها تبعات بسیار زیادی دارد.
محمدجواد آذری جهرمی با تکیه بر مضرات استفاده از فیلترشکن بیان کرده بود: امیدواریم مسئولانی که متصدی فیلترینگ هستند، به این مساله توجه داشته باشند برای اینکه این مسئله یک تهدید بزرگ است و باید مردم را درباره ی استفاده از فیلترشکن توجیه نماییم تا آنها با همراهی کنند برای اینکه در هر تصمیمی اگر همراهی مردم نباشد، اثراتش مشابه اثرات فعلی و گستردگی باج افزارها می شود. این درحالی است که در سال ۱۳۹۷ رییس پلیس فتای ناجا اعلام نموده بود حدود ۱۰ تا ۱۲ ملیون نفر از VPN و فیلترشکن ها استفاده می نمایند.
بیشتر فیلترشکن ها از نوع وی پی ان هستند و VPN مخفف کلمه Virtual Private Network به مفهوم شبکه اختصاصی مجازی است و از یک پورت و پروتکل خاص استفاده می نماید. عمده استفاده وی پی ان در دنیا برای حفظ امنیت است؛ بطورمثال اگر یک کاربر یا مسئولی به خارج از کشور رفته باشد و بخواهد از آنجا با حفظ امنیت، به اینترنت بانکش و یا سرویسی داخل ایران وارد شود، اگر به شبکه ی آن کشور اطمینان نداشته باشد، از وی پی ان استفاده می نماید.
اما علت اصلی استفاده از وی پی ان چیست؟ در این حوزه می توان گفت اطلاعاتی که در وی پی ان ارسال و دریافت می شود، غیرقابل شنود است. بنابراین است که غیرقابل فیلتر شده و از این توانایی برای دورزدن فیلترینگ استفاده می شود البته بستن فیلترشکن ها یک کار شدنی است و با بستن پروتکل ها صورت می گیرد، اما این کار هم با لطمه هایی هم راه است.
خطرهایی که استفاده از وی پی ان به همراه دارد
برخی مفسرین بر این عقیده اند که بدافزار بودن خاصیت وی پی ان نیست و این مساله در مورد همه اپلیکیشن ها صدق می کند و حتی یک اپلیکیشن ماشین حساب هم ممکنست بدافزار باشد؛ اما محدود کردن برخی از پلتفرم ها مانند تلگرام در سالهای گذشته مردم را با این خطر مواجه کرد و سبب شده اکثرا به وی پی ان ها و اپلیکیشن های ناشناس روی بیاورند این درحالی است که این اپلیکیشن ها ممکنست دسترسی های غیرمتعارفی مثل مکان و فهرست مخاطبان را بگیرند و از این اطلاعات سوء استفاده نمایند.
بررسی امنیتی و دسترسی اپلیکیشن ها دو قسمت است؛ یک مورد، مدل وی پی ان هایی هستند که مثل سایفون به عنوان اپلیکیشن روی موبایل نصب می شوند و هنگام نصب به کاربر نشان داده می شود که چه دسترسی هایی می خواهد کاربر بگیرد؛ فیلترشکن و وی پی ان برای عملکردش فقط باید به اینترنت دسترسی داشته باشد و هیچ دسترسی غیر از اینترنت نباید از کاربر بگیرد و اگر بگیرد اساسا می خواهد کار دیگری انجام دهد و در آن صورت کاربر نباید آنرا نصب کند. نکته مهمی که وجود دارد این است یک سری از وی پی ان ها از رمزنگاری استفاده می نمایند و این اطلاعات در رفت و برگشت قابل شنود نیست، اما برخی از آنها از رمزنگاری استفاده نمی کنند و کسی که این سرور وی پی ان را راه انداخته، می تواند از اطلاعات شما سوء استفاده نماید.
وقتی وی پی ان کاربر وصل است و وارد یک درگاه پرداخت می شود و شماره کارت و رمز خودرا وارد می کند، در حقیقت اسم کاربری و رمز خودرا به سرور وی پی ان می فرستند و سرور وی پی ان، آنرا به بانک می فرستد. اگر طرف مقابل بخواهد سوء استفاده نماید و وی پی ان رمزنگاری نباشد، می تواند این کار را به آسانی انجام دهد؛ بنابراین سفارش شده حتما اگر نیاز به استفاده از وی پی ان وجود دارد، زمان پرداختن و رفتن به سایت های داخلی مثل سایت یارانه، کنکور و دانشگاه که اطلاعات حساسی دارند، وی پی ان را قطع شود.
اما طی سالهای گذشته روی موضوع لزوم اقدام برای ساماندهی VPN در کشور بوسیله مرکز ملی مجازی تاکید شده بود به شکلی که رییس مرکز ملی فضای مجازی گفته بود استفاده از VPN مقوله پیچیده ای است و خیلی از نظام ها از آن استفاده می نمایند مانند بانکها در کارهای اقتصادی، مکاتبات اداری و تعیین هویت. بدین سبب نمی توانیم به سهولت نسبت به تعطیلی یا ممنوعیت قانونی VPN صحبت نماییم بنابراین بدنبال این هستیم که این فضا ساماندهی گردد.
وی همین طور تاکید کرده بود باید شرکت هایی که VPN صادر می کنند و یا نحوه ی استفاده از VPN توسط ارائه دهندگان اینترنت را ساماندهی کرد، به نحوی که استفاده از VPN برای کسانی که باید استفاده کنند، مشکلی نداشته باشد و در مواردی که به ضرر است، اتفاق نیفتد. ما نمی توانیم عوارض VPN منفی را به صفر برسانیم، اما می توانیم آنرا کاهش دهیم.
چندی پیش تعدادی از پژوهشگران و پژوهشگران موسسه امنیتی VPN Mentor دریافته و اعلام نموده اند که سه فیلتر شکن و وی پی ان معروف در جهان که میلیونها کاربر از آنها استفاده می نمایند، گرفتار ضعف های امنیتی هستند که اطلاعات کاربران همچون مکان و موقعیت جغرافیایی اتصال به اینترنت، اطلاعات ذخیره شده در دستگاه الکترونیکی متصل و نتایج جست وجوهای آنها قابل دسترسی و ردیابی هستند.
این مساله به عقیده کارشناسان امنیتی، نگرانی های جدی درباره ی استفاده از فیلترشکن ها بوجود می آورد چونکه کاربران با گوش سپردن به شعارهای این دسته از اپلیکیشن ها، با خیالی آسوده وب گردی می کرده و بر این باور بوده اند که قابل ردیابی نیستند؛ پائولوس ییبلو، یکی از پژوهشگران امنیتی و هکرهای سفید فعال در شرکت VPN Mentor در اینباره گفته بود سه فیلترشکن و VPN شناسایی شده اند که آنچنان که به کاربرانشان قول می دادند، امن نبوده و در مواقعی نیز با پلیس فدرال آمریکا ( FBI) همکاری هایی داشته اند.
با آزمایش های مختلفی که پژوهشگران برروی فیلترشکن های گوناگون انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که هر سه فیلترشکن و VPN اعلام شده، اطلاعات و IP آدرس های کاربرانشان را افشا می کنند و در صورت لزوم، به قولهای خود در خصوص حفظ اطلاعات و عدم ردیابی آنها عمل نمی کنند و ممکنست با دولت ها و نهادهای امنیتی همکاری کنند.
اما یکی از ساده ترین راه ها برای هک کردن اطلاعات کاربران، نوشتن نرم افزار و پنهان کردن بدافزار در داخل آن و توزیع عمومی و رایگان آن در میان مردم است و یکی از ابزارهایی که مورد سوءاستفاده قرار می گیرد، فیلترشکن ها هستند و طبق گفته یکی از مسئولان سازمان فناوری اطلاعات در سال ۱۳۹۹، ۹۹ درصد ابزارهای فیلترشکن ها برای سوءاستفاده طراحی می شوند.
بر این اساس وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات استفاده از فیلترشکن ها را موضوع مهمی دانست و اظهار داشت: الان خیلی از گوشیهای هموطنان ما به بدافزار آلوده هستند و راه ورود این بدافزارها هم ابزارهای دور زدن فیلترینگ و وی پی ان است. ما برنامه ای که در وزارت ارتباطات داریم این است که نیاز مردم به فیلترشکن را کاهش دهیم، برنامه ای برای این کار ترتیب داده شده که در زمان خودش اعلام می شود، به جهت اینکه مردم نیازی به فیلترشکن نداشته باشند و خدمات مورد نیازشان راه اندازی شود که استفاده از فیلترشکن به حداقل برسد، برای اینکه خیلی از ویروس های مردم روی گوشیها، تبلت ها و لپ تاپ هایشان به علت استفاده از فیلترشکن است.
چندی پیش هم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته بود همانطور که بارها کارشناسان اعلام نموده اند استفاده از وی پی ان لطمه پذیری دستگاه های کاربران را بدنبال خواهد داشت برای اینکه راه رخنه هکرها به گوشی مردم را تسهیل می کند، بدین سبب سفارش کارشناسانه این است که مردم تاجایی که می توانند از وی پی ان استفاده نکنند.
همچنین کارشناسان معتقدند این که ما افراد را به این سمت ببریم که از فیلترشکن یا VPN استفاده نمایند به شدت لطمه زاست؛ چونکه دستگاه هایی که فیلترشکن نصب می کنند، لطمه پذیر می شوند. این مساله از نظر ساختار امنیتی نیز کار بسیار خطرناکی به حساب می آید و مشکلات امنیتی روی وب سایت ها به شدت افزایش خواهد یافت.
از سوی دیگر در دنیای امروز امنیت سایبری از اهمیت ویژه ای برای کاربران و دولت ها برخوردار می باشد. سرقت شماره تلفن، کد ملی، رمز عبور و اطلاعات شخصی افراد بوسیله سایت های شبکه های اجتماعی یا بیرون کشیدن اسرار دستگاهها از فضای ابری همه و همه مواردی است که نگرانی کاربران را از امنیت اطلاعاتشان برمی انگیزد به شکلی که برخی کارشناسان معتقدند یکی از اتفاقات مخل امنیت، عدم سیاستگذاری درست در ارتباط با اینترنت است. این که شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم خیلی اتفاق خوبی است و سبب کاهش هزینه و افزایش دسترسی و بدنبال آن افزایش امنیت می شود ولی متأسفانه اتفاقاتی که گاهی در حوزه اینترنت رخ داده و بعد از آن بستن پهنای باند اینترنت، یا مسدود و محدودسازی برخی سایت های خارجی، کاربران را به سمت استفاده از ابزاری مانند وی پی ان سوق می دهد و استفاده از وی پی ان هم تمام پیش بینی ها و الزامات دیده شده در شبکه دیده شده را، میان بر زده و از آن عبور می کند.
به عبارتی زمانی که در یک سازمان یا منزلی تمام اقدامات امنیتی مانند آنتی ویروس، فایروال و بطور کلی الزامات در معماری شبکه رعایت شود اما کاربر با وی پی ان به یک سایت خارجی متصل شود، همه رشته هایی که برای امنیت سازمان چیده شده، پنبه می شود. بدین سبب برخلاف چیزی که شاید در ذهن تصمیم گیران وجود دارد و با بستن اینترنت امنیت ارتقاء پیدا می کند این مساله بصورت برعکس درحال رخ دادن است، یعنی هرچه قدر دسترسی به سایت های بیرونی، شبکه های اجتماعی محدود یا فیلتر شود، مـتأسفانه با روش های دور زدن فیلترینگ امنیت بیشتر به خطر می افتد.
بنابراین در این روزها که اخباری از هک برخی سایت های دولتی، صداوسیما، افشای اطلاعات شخصی افراد یا نمایندگان مجلس و هک صفحات در فضای مجازی و بیش از گذشته به گوش می رسد، اهمیت امنیت را دوچندان کرده و در نتیجه نیاز به صیانت از اطلاعات محرمانه و امنیت سایبری به یک موضوع اساسی تبدیل گشته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب