آیا طرح صیانت در مجلس یازدهم احیا می شود؟
به گزارش تجهیزات جانبی، با ورق زدن دفتر سال ۱۴۰۱ میتوان از محدودیت ها در دسترسی به اینترنت بعنوان یکی از چالش برانگیزترین موضوعات این سال یاد کرد؛ چالشی که بر زندگی های فردی و جمعی اثرگذار بود و حتی بخشی از کسب و کارها را تحت تأثیر قرار داد.
به گزارش تجهیزات جانبی به نقل از ایسنا، بدون شک در دنیای امروز ابعاد مختلف زندگی انسان با اینترنت گره خورده است. شاید حدود ۲۰ سال پیش تنها نقش اینترنت در ابعاد زندگی بشر به یک سرچ ساده برای کسب اطلاعات پیرامون موضوعی باز می گشت اما امروز دیگر از تحصیل کردن تا رفت و آمد و خرید و فروش فردی و جمعی تک تک افراد جامعه هم به این فضای پر رمز و راز گره خورده است.
تا چندین سال پیش قابلیت هایی که امروز اینترنت برای آسایش و راحتی بشر به ارمغان آورده رویایی دست نیافتنی به نظر می رسید اما با مرور زمان و دستاوردهای غول های تکنولوژی برای بشر، نه تنها این رویا به حقیقت تبدیل گشته بلکه انسان امروز هم رویاهای بزرگ تری را در سر می پروراند. انسان امروز که طعم این آسایش را چشیده است به سادگی نمی تواند از آن دست بکشد.
برای سخن گفتن از نقش اینترنت در زندگی امروز بشر خیلی هم نیازی نیست به راه دوری برویم. هنوز مدت زیادی از گذر جهان از پاندمی کرونا نمی گذرد. دورانی که انسان را واداشت تا امورات روزمره خویش را از مسیری دیگر دنبال کند و از تحصیل و اشتغال گرفته تا تعاملات دوستانه و خانوادگی بسیاری از افراد در نقاط مختلف این کره خاکی از راه اینترنت پیشرفت.
اما در کنار همه این خوبی ها بطور قطع دسترسی و روش استفاده از اینترنت هم همانند هر ابزار و دانشی که تکنولوژی در اختیار بشر گذاشته است مخاطرات و صدمه هایی به همراه خواهد داشت. حال پای چندین پرسش به میان می آید. اول این که آیا چاره مواجهه با این صدمه ها پاک کردن صورت مساله با اعمال محدودیت در دسترسی به اینترنت است یا این که آگاهی بخشی با بهره گیری از ابزارهای قانونی می تواند جلوی بروز و ظهور این صدمه ها را بگیرد؟
از طرف دیگر به دنبال ناآرامی هایی که در نیمه سال ۱۴۰۱ بر کشور سایه گسترد برای مقطعی دسترسی به اینترنت در نقاطی از کشور بشدت محدود شد و بنظر می رسد پرونده بعضی از پلت فرم های خارجی پرطرفدار هم برای همیشه بسته شده است. بطور قطع بر کسی بازی دشمنان در عرصه فضای مجازی بخصوص پلت فرم های خارجی برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی جامعه در مقاطع حساس به منظور پیشبرد اهداف خود پوشیده نیست، اما آیا راهکار خالی کردن عرصه برای جولان دادن راحتتر دشمنان در این زمین بوده یا این که باید با تجهیز افکار عمومی جامعه پر قدرت تر از گذشته در این حوزه حضور یافت؟
همینطور کسی نمی تواند چشمان خویش را بر تاثیری که محدودیت ها در دسترسی به اینترنت بر کسب وکارهای کوچک و بزرگ گذاشته است ببندد. کسب وکارهایی که عموما از جانب جوان های این مرز و بوم در سایه فشار های گسترده اقتصادی دشمن تازه جوانه از خاک برآورده بود. حتی این صدا چندین بار از تریبون های مجلس هم به گوش رسید که نمایندگان در تذکرات خود به تأثیر فیلترینگ بر کسب وکارهای خرد اشاره داشتند. حال سوال بعدی اینست که آیا چاره ای برای فعالیت چهارچوب دار کسب وکارها در این فضا وجود ندارد و ابزار قانون نمی تواند بستر فعالیتی امن برای کسب وکارها را در بستر پلت فرم های بین المللی ایجاد کند؟
همان گونه که مشخص است برای پاسخ به این سوالات یک سر مبحث به سمت نمایندگان مردم در ساختمان بهارستان باز می گردد که وظیفه قانون گذاری و نظارت بر اجرای قانون را بر عهده دارند. حال سوال اینست که نگاه بهارستانی ها به اینترنت و نقش آن در زندگی امروز بشر چگونه است؟ آیا پارلمانی ها هم هوادار محدودیت این فضا برای صیانت از جامعه هستند یا این که ریل گذاری قانونی جهت استفاده بهینه از این فضا را راهکار موثرتری می دانند؟
پاسخ به این پرسش کار ساده ای نیست چونکه پارلمان بهارستان متشکل از ۲۹۰ نماینده با دیدگاه های متفاوتی است. گواه این ماجرا هم اظهارنظرهای متفاوت و گاها عجیب و غریبی پیرامون این مساله است که هر از چندگاهی به نقل از نماینده ها از گوشه و کنار به گوش می رسد. اما پارلمان هر کشوری محل تضارب آراء است و آنچه که مهم می باشد اجماع بر سر نگاه کارشناسانه است.
نخستین ورود مجلس یازدهم به فضای مجازی به طرح صیانت از حقوق کاربران باز می گردد. طرحی که از اواسط سال ۱۴۰۰ بر سر زبان ها افتاد و حاشیه های فراوانی برای مجلس یازدهم به همراه داشت. بررسی این طرح در اواخر سال ۱۴۰۰ در چارچوب تشکیل کمیسیونی ویژه ذیل اصل ۸۵ در مجلس کلید خورد و البته به قول طراحان آن از مدت ها قبل کار کارشناسی بر روی این طرح انجام شده بود. آنچه که بعنوان اهداف این طرح از زبان مخالفان آن شنیده شد با آنچه که طراحان آن اذعان داشتند تفاوت معناداری داشت.
در همان روزهای ابتدایی که نام این طرح بر سرزبان ها افتاد، مجید نصیرایی سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در نشست خبری عنوان داشت که این طرح به دنبال ایجاد ضمانت اجرایی برای اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی بوده و بر مبنای آن دستگاه های دولتی و نهادهای حاکمیتی مجاز به فعالیت در پیامرسان هایی که مجوز ندارند، نخواهند بود و این کار آنها جرم تلقی می شود.
او همینطور تاکید داشت که بنای این طرح، پشتیبانی از پیامرسان های داخلی بوده و به دنبال تکرار تجربه تلخ قبلی در خصوص فیلترینگ نیست.
مخالفان آن هدف از این طرح را ایجاد محدودیت و فیلترینگ عنوان کردند و در مقابل طراحان آن این طرح را یک گام در جهت قانونمند کردن فضای مجازی و دسترسی امن به اینترنت معرفی کردند. بعد از کش و قوص های فراوان در نهایت در اسفند سال ۱۴۰۰ با ورود هیات رئیسه مجلس این طور نشان داده شد که پرونده این طرح در مجلس یازدهم بسته شده است.
یکی از علل کنار رفتن این طرح از دستورکار مجلس در آن مقطع زمانی نحوه رسیدگی به آن در کمیسیون ویژه بود که صرفاً تعداد کمی از نمایندگان در آن حضور داشتند. اکثریت مجلس بر این باور است که تصمیم گیری در مورد چنین مبحث حساسی نیازمند بررسی در صحن مجلس بوده و نباید انحصار آن به تعداد کمی از نمایندگان سپرده شود.
با کاهش سرعت اینترنت و محدودیت در دسترسی به بعضی از پلت فرم های خارجی پرطرفدار بعد از فروکش کردن ناآرامی ها در چند ماه گذشته مجدد این پرسش در سطح افکار عمومی جامعه احیا شد که آیا طرح صیانت از مسیری دیگر درحال اجرا است؟
در همین حین خبرهایی از راهروهای پارلمان به گوش می رسید که با پیگیری گروهی محدود از نمایندگان طرح صیانت نهایی شده است. اما طولی نکشید که این خبر از جانب سخنگوی هیات رئیسه مجلس تکذیب شد. از طرف دیگر به دنبال محدودیت ها در دسترسی به اینترنت و پلت فرم های خارجی بار دیگر پای این پرسش به میان آمد جای نمایندگان ملت در مدیریت فضای مجازی و دسترسی آحاد جامعه به اینترنت باکیفیت در کجاست؟
جلال رشیدی کوچی که از مخالفان سفت و سخت طرح صیانت بشمار می رود در گفتگو با ایسنا، به این مساله اذعان داشت که از نظر بنده مهم ترین فضا برای تبیین مسائل جامعه، بسترهایی است که در فضای مجازی شکل می گیرد. بنده موافقم که امروز فضای مجازی نوعی فضای جنگی است اما ما باید در آنجا حضور داشته باشیم. مهم ترین و راهگشاترین راه پیش روی ما فرمایش حضرت آقا است، یعنی ما باید مسائل را تبیین نماییم.
نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی این تعبیر را داشت که فیلترینگ به شیوه کنونی، همان باتون در فضای مجازی است. این که ما می گوییم رسانه های اجتماعی خارجی را فیلتر کرده و در پلت فرم های داخلی تبیین انجام می دهیم، خوب است اما در پلت فرم های داخلی برای چه کسی می خواهیم تبیین انجام دهیم؟ آیا افرادی که انتقاد و نقد دارند در پلت فرم های داخلی هستند یا اگر ما در فضای بین الملل حرفی برای گفتن داریم می توانیم در پلت فرم های داخلی بیان نماییم که حرف ما به خارج کشور برسد؟ این سوالات کلیدی است.
این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس تاکید داشت که باید به این مساله نگاه دقیق مبتنی بر اقتضاهای امروز جامعه داشته باشیم. گذشته و عقبه فیلترینگ به این شیوه نشان داده که موفق نبوده است و جز نارضایتی چیزی به دنبال ندارد. ما باید مسیر خویش را اصلاح نماییم. هم اکنون که شرایط آرام شده علیرغم این که عده ای فکر می کنند بهترین فرصت برای بستن رسانه های اجتماعی خارجی است بنده معتقدم بهترین فرصت برای سامان دادن درست و دقیق است.
احمد علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی نیز، در گفت و گو با ایسنا این پرسش را طرح کرد که آیا اگر برخی افراد از فضای مجازی و اینترنت استفاده نادرست دارند ما باید کشور را از فضای مجازی و اینترنت محروم نماییم یا با آموزش های صحیح بستری مناسب به وجود آورده و از تکنولوژی برای اثبات حقانیت خود استفاده کنیم؟
این عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها اینترنت و فضای مجازی را لازمه دموکراسی قلمداد کرد و تاکید داشت در شرایطی که مردم احتیاج دارند با یکدیگر صحبت کرده و بعد صدای خویش را به گوش مسؤلان برسانند، اینترنت بدیهی ترین ابزار برای انجام این کار در سطح دنیا است.
نماینده مردم تبریز به این مساله اشاره داشت که امکان دارد استفاده های نادرستی هم از اینترنت شود و تبعات نامناسبی هم به همراه داشته باشد. اما آیا اگر یک بچه از روی نادانی میخ را در پریز برق فرو کرد و گرفتار برق گرفتگی شد، راهکار اینست که برق را قطع کنیم؟ آیا اگر برخی افراد از فضای مجازی و اینترنت استفاده نادرست دارند ما باید کشور را از فضای مجازی و اینترنت محروم نماییم.آیا باید در تاریکی زندگی کرد چون یک کودک گرفتار برق گرفتگی شده است یا باید از ضامن ها و حفاظت هایی استفاده نمائیم که چنین اتفاق هایی رخ ندهد؟ نباید برخورد ما تهدید محور باشد. مثلاً در جامعه سرقت اتفاق می افتد. جامعه از دزدی رنج می برد. آیا ما می توانیم همه آحاد جامعه را دزد تلقی کنیم؟
حسن لطفی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم در گفت و گو با ایسنا معتقد بود امروز تمام کشورهای پیشرفته دنیا برای مدیریت فضای مجازی قانون دارند، پس لازم است ما هم برای فراهم کردن بستر مناسب برای رشد کسب وکارها و حفظ کرامت انسانی در فضای مجازی تدابیر لازم را اتخاذ نماییم.
سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی فضای مجازی را در کشور رها دانست و به این مساله اشاره داشت که تدابیری برای مدیریت صحیح فضای مجازی اندیشیده نشده است و دراین زمینه قانونی نداریم. این امر سبب شده تا گاها کرامت انسانی از راه فضای مجازی افسارگسیخته، زیر سوال رود.
ایشان سپس این پیشنهاد را طرح کرد که در اسرع وقت حداقل ها برای کنترل فضای مجازی پیشبینی شود. هم وزارت ارتباطات و هم دستگاه های قضایی در این عرصه نقش دارند. فضای مجازی باید به نحوی مدیریت شود که هم کسب وکارها بتوانند در این بستر رشد کنند هم از حقوق افراد صیانت شود.
اما طرح پرماجرای صیانت در اواخر سال ۱۴۰۱ یک هم بار دیگر تب و تابی در اذهان عمومی جامعه ایجاد. در یکی از جلسات آخرین هفته کاری مجلس شورای اسلامی بود که مهرداد ویس کرمی نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی در تذکری بار دیگر بحث طرح صیانت را در صحن مجلس پیش کشید. ویس کرمی در تذکری اشاره کرد که طرح در ارتباط با فضای مجازی یک مرتبه با رای مجلس به صورت اصل ۸۵ (تصویب در کمیسیون) تصویب گردید و بعد با جوسازی در این مساله تشکیک به وجود آمد و در صحن رای گیری شد و صحن برای دومین بار به بررسی این طرح در کمیسیون مشترک رای داد.
وی ابراز عقیده کرد که برپایه جوسازی داخلی که عموما در خارج از کشور هدایت می شد ادامه کار کمیسیون متوقف گردید. در جلسه غیرعلنی به صورت غیرمتعارف رای استمزاجی گرفته شد که در آن جا هم آرای مخالف و موافق نزدیک به هم بودند. در نهایت مبحث به صحن برگشت و از ادامه کار کمیسیون جلوگیری شد. سه سال از عمر مجلس می گذرد و ما هنوز یک قانون در رابطه با فضای مجازی نداریم که مطالبه رهبری است، جنگ ترکیبی اخیر و فیلترینگ هم نشان داد که فیلترینگ منتظر قانون گذاری مجلس شورای اسلامی نمی ماند این عیب بزرگ مجلس است که قانون گذاری را رها کرده و تصمیم گیری در رابطه با فضای مجازی ندارد؛ بنابراین هیات رئیسه باید این مساله را در دستور کار مجلس قرار دهد. من اهل استخاره نیستم اما برای طرح این صحبت ها استخاره کردم خوب آمد که بگویم تا کی باید در مقابل اداره سلیقه ای مجلس سکوت نماییم. در مجلس باید جمع نظر بدهند و هیچ جای قانون نیامده که رئیس مجلس به جای کل مجلس تصمیم گیری کند.
ویس کرمی در ادامه خواهان تصمیم گیری صحن مجلس در رابطه با ادامه کار کمیسیون مشترک شد. ویس کرمی تاکید داشت که از خردادماه به من قول دادند که این مساله را بررسی می کنند هم اکنون چند ماه دیگر به خرداد سال آینده می رسیم و مقرر است باردیگر خدمت حضرت آقا برویم با چه رویی می خواهیم بگوییم که فضای مجازی ما قانون ندارد چرا در جمهوری اسلامی بعنوان ام القرای جهان اسلام، قانونی برای فضای مجازی نداریم حال اینکه فضای مجازی خیلی از کشورها قانون مند هستند چرا شهامت انقلابی بودن را از دست داده ایم و چهارتا بچه برای ما تصمیم گیری می کنند. اگر با اخطار ولی امر مسلمین از خواب بیدار نشویم با لگد دشمن بیدار می شویم اغتشاشات اخیر همه چیز را به خوبی نشان داد.
این صحبت های ویس کرمی با واکنش عبدالرضا مصری، نایب رییس مجلس شورای اسلامی که ریاست جلسه علنی مجلس را بر عهده داشت مواجه گردید. مصری خطاب به ویس کرمی ابتدا این سوال را از او بیان کرد که آیا خواسته شما اینست که طرح در ارتباط با فضای مجازی در دستور کار جلسه علنی مجلس شورای اسلامی باشد که ویس کرمی به آن پاسخ مثبت داد.
مصری در ادامه خطاب به ویس کرمی اظهار داشت: شاید بیشتر از ۱۰ جلسه من خدمت شما و آقای تقی پور و دوستان دیگر بودم که ساعت ها مسئله را مطرح کردید، شما بامداد به من گفتید که این مساله در جلسه علنی مطرح نشود اما هم اکنون می گویید در جلسه علنی مطرح شود؛ ما ان شاءالله در دستور کار می گذاریم و به انجام می رسد. شاید بیشتر از ۱۰ جلسه کار محتوایی جلو رفته و کار متوقف نشده است، بسیاری از وظایف در اختیار شورای عالی فضای مجازی است پس کشور معطل نبوده است. شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی اختیار تام داشته و خیلی خوب هم عمل کرده که آثار آنرا می بینید اما ان شاءالله در صحن علنی مطرح می شود.
اما ماجرای طرح صیانت به اینجا ختم نشد در جلسه روز بعد مجلس بار دیگر مهرداد ویس کرمی در تذکری شفاهی این مساله را در صحن مجلس طرح کرد. ویس کرمی در تذکر خود بیان کرد کهصحبتی روز گذشته شد و تذکری دادم که گزارش کمیسیون مشترک فضای مجازی آماده و تحویل هیات رییسه شده و هیات رییسه باید آنرا در دستور صحن بگذارد تا در رابطه با اجرای این طرح به صورت آزمایشی تصمیم گیری شود. اگر هیات رئیسه و رئیس مجلس به درخواست برخی از همکاران استناد می کند که خواستار بازگشت این مساله به صحن هستند، باید برای تصمیم گیری در رابطه با آن در صحن به رای گذاشته شود در خصوص این که کار کمیسیون مشترک ادامه پیدا کند یا صحن در رابطه با این مساله تصمیم گیری و آنرا بررسی کند؟
ویس کرمی باردیگر اصرار کرد که برای این مساله کل مجلس باید تصمیم بگیرد و رئیس و هیات رئیسه حق ندارد که با سلیقه شخصی خود در این خصوص تصمیم گیری کند. متاسفانه جواب روز گذشته آقای مصری به بنده به شکلی بود که گویی من نظر متناقضی دارم و در خفا چیزی گفتم و در علنی چیز دیگری را بیان کردم؛ البته با ارادتی که به آقای مصری دارم می دانم که اساسا نیت ایشان این نبوده اما متاسفانه همان هایی که با این طرح مخالفند با یک هجمه رسانه ای فکر کردند ما را مجبور به عقب نشینی می کنند. البته از آنجائیکه میزان کارشناسی بودن حرف های بنده در مجلس قابل بررسی است برخی طعنه هایی که از طرف افراد و رسانه های معلوم الحال به یک جمله بنده ایراد شد، ارزش جواب دادن ندارد. حرف بنده به آقای مصری و آقای قالیباف اینست که طبق بخشنامه باید گزارش کمیسیون که با ۲۱ امضا تقدیم هیات رئیسه شده، برای زمان اجرای آزمایشی در صحن مطرح شود و اگر رئیس و یا هیات رئیسه به مخالفت برخی همکاران استناد می کنند باز هم این حرف وجاهت قانونی ندارد چونکه در مورد این که کار در کمیسیون مشترک دنبال شود یا در صحن ادامه پیدا کند، صحن مجلس باید تصمیم گیری کند.
او همینطور به این مساله اشاره نمود که این گونه نبوده که بنده در خفا صحبتی کرده باشم و در علنی چیز دیگری بگویم، این مساله را اصلاح کردم چونکه آن طرفی ها، رسانه دارند و دست به تهمت و دروغ آنها زیاد است، اینترنشنال هم با آنها همکاری می کند گاهی از آنجا خط می گیرند و حرف بنده را به فضای دیگری بردند. حرف بنده کاملا مشخص، قانونی و طبق بخشنامه مجلس است؛ خطاب بنده به آقای قالیباف یک نصیحت دوستانه بود که قانون فضای مجازی باید در کشور تصویب شود. سایر کشورها هم قانون دارند و ما حتما باید برای این فضا بعنوان یک فضای بسیار مهم قانون داشته باشیم، بارها هم بر این نکته تاکید کردیم که قانون به معنای فیلترینگ نیست خواهش می کنم آقای قالیباف، این را تعیین تکلیف کنند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی هم به این صحبت های ویس کرمی واکنش نشان داد. رئیس مجلس خطاب به ویس کرمی بیان کرد که ما حتما بخشنامه را دنبال می نماییم، این که آیا کمیسیون مشترک ادامه دارد یا ندارد از اختیارات هیات رئیسه، بخشنامه و حوزه قوانین است؛ در آنجا تصمیم مربوطه گرفته شده است آقای مصری هم بعنوان نایب رییس مبحث را پیگیری می کردند. ۱۸۵ نفر از دوستان نامه ای امضا کردند و درخواست برگشت این مساله ( بررسی طرح صیانت در صحن علنی به جای کمیسیون مشترک) در صحن را داشتند. من مرّ قانون را دنبال می کنم اما نظراتی بود و برخی دوستان مطرح نمودند، دنبال این بودم که به این مساله کمک کنم. من قانون را دنبال می کنم دوستان حق دارند که این مساله باردیگر در صحن مطرح شود. من با دوستان درحال صحبت هستم که حل شود.
آنطور که مشخص است همچنان پرونده طرح صیانت در مجلس یازدهم نیمه باز است و برخی از نمایندگان مجلس در تلاش هستند تا بررسی این طرح در مجلس از سر گرفته شود، اما نشستن پای صحبت تعداد دیگری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ما را به این نتیجه می رساند که نگاه قالیباف و اکثریت مجلس یازدهم علیرغم تکاپوی تعداد کمی از نمایندگان، بستن یا ایجاد محدودیت در دسترسی به اینترنت نیست اما سکوت مجلس یازدهم در مقابل تحولات در این حوزه این افترا را به بهارستانی ها وارد میکند که چندان مخالف روند کنونی در این حوزه نیستند.
منبع: تجهیزات جانبی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب